10. Valse weduwen: Trui

Het is elk jaar hetzelfde, maar dit jaar realiseerde ik mij eigenlijk, dat Moederdag, de Dodenherdenking en Bevrijdingsdag dicht op elkaar zitten. Met de persoon Trui doet zich de unieke kans voor om die thema's in één verhaal te stoppen. In het voorgaande verhaal "Valse weduwen: Stien" kwam ze al eventjes aan bod. Deze Trui stond bekend als "kampioen herdenken" als het de gevallenen uit de Tweede Wereldoorlog betrof.

Zij voelde zich sterk betrokken bij dat gebeuren. Als lerares Duits op een school voor voortgezet onderwijs zette zij zich in voor uitgebreide achtergrondbeschrijvingen daarvan. Dat is heel mooi en haar nadrukkelijke respect voor de gevallenen maakte indruk. In de opvoeding van haar, niet zo erg slimme dochter Toos, vormde dit ook een nobel onderdeel.

De voor Moederdag symbolische bos bloemen, die ik in gedachten had, werd daarom steeds groter! Toen vernam ik ineens dit:

Trui ging met een eindexamenklas naar Berlijn om hedendaagse, maar ook historische plekken te bezoeken. Dat was om de lieve jeugd te doordringen van wat Nazi Duitsland en de erop gelijkende DDR de mensheid had aangedaan. Prachtig zulk idealisme! Ter voorbereiding van die excursie ging zij met een paar collega's de boel eerst verkennen. Dochter Toos mocht ook mee. In die paar dagen samen schrokken die collega's nogal. Het bleek namelijk dat Trui iedere gelegenheid aangreep om het kind uit te leggen wat een laffe lamzak haar vader was. Ze had zelf niet eens meer in de gaten hoe ze voortdurend het oorlogsverleden van Toos' pa bespotte. Want, die was warempel een levende getuige van het oorlogsgeweld. Maar Trui veranderde dat beeld in dat van een kakelende, zwaar getraumatiseerde halfgare gek. Dat gebeurde door achteloos allerlei schampere opmerkingen over hem te maken.

Het was het gezelschap duidelijk, dat Trui graag van Toos' vader af wilde. Iedereen kende hem oppervlakkig van allerlei sociale bijeenkomsten waarbij partners waren uitgenodigd. Er zal best een reden zijn geweest om hem te lozen, maar het was nogal schokkend dat Trui haar dochter als een soort koevoet gebruikte om daar wat beweging in te krijgen. Niemand had ooit iets bijzonders aan hem gezien, behalve dan dat hij geen Vrolijke Frans was, iets dat Trui steeds benadrukte. Daar had niemand last van, maar voor Trui bleek dat toch wel bezwaarlijk. En dat stampte ze er bij Toos in.

Enigszins ontdane collega's maakten bijvoorbeeld mee, dat Trui het bezoek aan een Berlijnse atoomschuilkelder aangreep om die man tot op zijn schoenzolen af te breken. Terwijl de enthousiaste gids het geïnteresseerde publiek een en ander demonstreerde, legde Trui geringschattend aan Toos uit dat het bezoeken van die ondergrondse ruimte “niets voor je vader was geweest”. Dat lijkt een relatief onbenullige opmerking, maar het maakte deel uit van een reeks giftige steken onder water. Gif druppelde continu in het brein van het kind, dat geleidelijk aan ervan overtuigd raakte dat haar vader een idioot was, die in de oorlog was blijven hangen. Weliswaar goed genoeg voor de maandelijkse giro-overschrijving, maar dat was het dan…

Die terloopse opmerking trof één van die collega's sterk, omdat het allemaal gebeurde in het kader van "ons verdiepen in de oorlog". Of het nu de Tweede Wereldoorlog betrof, de Koude Oorlog of welke oorlog ook. Het venijn zat dus in de staart. Bizar genoeg zou juist Toos' vader de enige uit het hele gezelschap zijn geweest, die uit eigen ervaring wist wat een schuilkelder betekende. Hij had als kind namelijk zware bombardementen overleefd, ondergronds verblijvend in de ene na de andere schuilkelder. Hij was daardoor wat stiller dan andere kinderen. En nu wat meer teruggetrokken dan andere volwassenen. Maar hij scheen op zijn werk en in de maatschappij prima te functioneren. Hij bewees dagelijks dat hij een overlever was, wat voor een opgroeiend kind een waardevolle opvoedkundige bijdrage kan zijn.

De overeenkomst met de eerder opgevoerde Stien is dat ook Trui haar dochter rabiate ideeën over goed en kwaad bijbracht. De rechtvaardiging om haar kind er goed van te doordringen dat er iets mis was met haar vader, is wrang: als goede moeder diende zij haar dochter te beschermen tegen haar vader. Concrete aanwijzingen dat dat nodig zou zijn, waren er niet, maar je wist maar nooit met hem. Zoiets heet proactief handelen. En ik maar denken aan moraaldeficiëntie! Het lijkt een beetje op de "pre-emptive strikes" van ex-president Bush, die voor de zekerheid Irak vooraf plat bombardeerde.

Op de Dodenherdenking zag ik Trui de show stelen toen zij, opgehokt tussen de notabelen, de obligate krokodillentranen plengde bij het plaatselijke herdenkingsmonument. Met een bedrukte gelaatsuitdrukking legde zij daar een struik bloemen neer. Zo, ze had haar jaarlijkse potje vaderlandsliefde weer gedemonstreerd. Op school had ze de jeugd weer dwingend uitgelegd dat we nóóóit mogen vergeten, opdat "dit zich nooit meer kan herhalen".

Toos liep in de langstrekkende stoet met een groep kinderen mee en keek bewonderend op naar haar moeder. Vertederd zag ze hoe moeders het lint om de bloemen zorgzaam plooide. Die aanblik compenseerde een beetje haar groeiende gevoel van schaamte voor haar vader. Tijdens dat uitje naar Berlijn was haar minachting namelijk gegroeid voor die getraumatiseerde zielepiet.

"Dat gezeik van hem over de oorlog ook," dacht ze en ze legde sereen een mooie tulp bij het monument voor de gevallenen. Dat was uit respect voor de oorlogsslachtoffers. Oh ja, dat herinnerde haar eraan…

Een extra grote bos bloemen kopen voor Moederdag!

 

Eventuele reacties op "Valse weduwen: Trui" staan op:

nederlands.nl

Web Tales